حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ مجید اشرافی، به گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، به مناسبت روز جهانی مسجد به تبیین جایگاه و کارکرد محوری مسجد در جامعه اسلامی پرداخت.

وی در این تحلیل، مسجد را فراتر از یک مکان صرفاً عبادی، نهادی تمدن‌ساز و اجتماعی برشمرد که همواره در ادوار مختلف تاریخ اسلام، نقشی بی‌بدیل در هدایت، مقاومت، انسجام اجتماعی و همبستگی ملی ایفا کرده است.

مسجد؛ قلب تپنده حیات اجتماعی مسلمانان

 پژوهشگر اندیشکده مطالعات راهبردی کریمه شیراز با اشاره به کارکرد چندبعدی مسجد، آن را «قلب تپنده جامعه اسلامی» توصیف کرد؛ کانونی که در آن ایمان، اندیشه، مقاومت و همگرایی امت اسلامی شکل می‌گیرد.

اشرافی با یادآوری سیره صدر اسلام، مسجدالنبی را نه تنها محل عبادت، بلکه مرکز تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی، نظامی و اجتماعی دانست و تأکید کرد: این جایگاه، مساجد را به محلی برای جریان یافتن حیات اجتماعی مسلمانان تبدیل کرده است.

کارکردهای اجتماعی و تربیتی مسجد

وی مسجد را به مثابه یک نهاد اجتماعی، دارای کارکردهایی چون تعلیم و تربیت دینی، حل و فصل اختلافات، ایجاد همبستگی اجتماعی و تربیت نسل آینده معرفی کرد.

 پژوهشگر اندیشکده مطالعات راهبردی کریمه شیراز گفت: مساجد با پیوند دادن ارزش‌های الهی به روابط اجتماعی، جامعه را از درون هدایت می‌کنند و حضور مشترک مردم در آن، فارغ از تفاوت‌های قومی و طبقاتی، بستری برای همبستگی و هم‌افزایی ملی فراهم می‌آورد. نقش برجسته مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نمونه بارز این همبستگی در شرایط حساس سیاسی و اجتماعی است.

نقش امام جماعت و پایگاه مقاومت

اشرافی، امام جماعت را در جایگاه یک رهبر فکری و معنوی، دارای نقشی اساسی در راهبری و هدایت جامعه دانست که از طریق خطابه، تعلیم معارف دینی و پاسخ به مسائل مردم، مساجد را به محلی برای تبیین حقایق و مسیر صحیح حرکت جامعه تبدیل می‌کنند.

وی همچنین بر نقش مساجد به عنوان «پایگاه اصلی مقاومت» در تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام علیه ظلم و استبداد تأکید کرد. این مقاومت ابعاد متنوعی شامل نشر معارف اسلامی و مقابله با تهاجم فرهنگی، سازماندهی مردم برای کمک‌های مردمی و امدادی، بسیج نیروهای مردمی در جنگ‌ها و ایفای نقش در جهاد تبیین و روشنگری در برابر جنگ شناختی دشمن را در بر می‌گیرد.

ابعاد جهانی کارکرد مسجد و راهکارهای پویایی

این پژوهشگر، مساجد را در سطح بین‌المللی نیز دارای نقش هویتی و مقاومتی دانست؛ از حمایت از مردم مظلوم فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی تا مقابله با نظام سلطه. او تصریح کرد که پیوندی عمیق میان مساجد و مقاومت اسلامی شکل گرفته است.

در پایان، اشرافی برای پویایی و اثرگذاری بیشتر مساجد، جذب نسل‌های جدید را ضروری دانست و راهکارهایی را پیشنهاد داد. این راهکارها شامل: ایجاد برنامه‌های فرهنگی و آموزشی متناسب با نیازهای جوانان، بهره‌گیری از هنر و رسانه در معرفی جایگاه مسجد، تبدیل مسجد به مرکز خدمات اجتماعی و حمایتی، ارتقای جایگاه علمی و معرفتی امام جماعت، و طراحی فضاهای مسجد به گونه‌ای جذاب و کارکردی برای خانواده‌هاست.

وی در انتها خاطرنشان کرد: «مساجد در تاریخ اسلام همواره نقش قلب تپنده امت و محور مقاومت را ایفا کرده‌اند؛ امروز نیز در شرایط جنگ نرم و تهاجم فرهنگی، مساجد می‌توانند با ایفای نقش در جهاد تبیین، حفظ انسجام ملی و مبارزه با استکبار جهانی، نقشی بی‌بدیل در تداوم حیات اجتماعی و تمدنی امت اسلامی داشته باشند.»

انتهای خبر/224224