به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، خداوند در آیه ۲۸۶ سوره بقره می‌فرمایند:

«لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وسع‌ها ۚ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اککتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَی الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ»
 
 «خدا هیچ‌کس را جز به اندازه توانایی‌اش تکلیف نمی‌کند. هر کس عمل شایسته‌ای انجام داده، به سود اوست، و هر کس مرتکب کار زشتی شده، به زیان اوست. [مؤمنان گویند:] پروردگارا! اگر فراموش کردیم یا مرتکب اشتباه شدیم، ما را مؤاخذه مکن. پروردگارا! تکالیف سنگینی برعهده ما مگذار، چنان که بر عهده کسانی که پیش از ما بودند گذاشتی. پروردگارا! و آنچه را به آن تاب و توان نداریم بر ما تحمیل مکن؛ و از ما درگذر؛ و ما را بیامرز؛ و بر ما رحم کن؛ تو سرپرست مایی؛ پس ما را بر گروه کافران پیروز فرما.»

نکته‌های آیه ۲۸۶ سوره بقره

گاهی منشأ فراموشی، سهل‌انگاری خود انسان است که قابل مؤاخذه می‌باشد. چنانکه خداوند می‌فرماید: «کَذلِکَ أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسِیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسی» «1» آن چنانکه آیات ما بر تو آمد و تو آنها را فراموش کردی، همان‌گونه امروز نیز تو به فراموشی سپرده می‌شوی. لذا در این آیه از فراموش‌کاری در کنار خطاکاری، طلب آمرزش می‌شود. در ضمن از مجازات‌های سنگین که در اثر طغیان و فساد امّت‌های پیشین بر آنها تحمیل شد، درخواست عفو می‌شود.

در این آیه انسان تمام مراحل لطف را از خداوند می‌خواهد: مرحله اوّل عفو است که محو. طه، ۱۲۶.جلد ۱ - صفحه ۴۵۷

آثار گناه و عقاب است. مرحله دوّم مغفرت و محو آثار گناه از روح است و مرحله سوّم بهره‌گیری از رحمت پروردگار و پیروزی بر کافران می‌باشد.

«لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وسع‌ها» در آیات دیگر نیز فرموده است: «ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ» «۱» و «یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ» «۲»

پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله نیز فرموده است: من به دین آسان و سهل مبعوث شده‌ام. «۳»

پیام‌های آیه ۲۸۶ سوره بقره

1- تکالیف الهی، بیش از توان انسان نیست. «لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وسع‌ها» اسلام، دینِ آسانی است، نه سخت‌گیری.
۲- اعمال ما آثاری دارد که بازتابش به خود ما برمی‌گردد. «لَها ما کَسَبَتْ وَ علی‌ها مَا...»
۳- انسان، آزاد و صاحب اختیار است. «لَها ما کَسَبَتْ»
۴- انجام یا ترک دستورات الهی، سود و ضررش برای خود ماست. «لَها... علی‌ها»
۵- کسانی که می‌گویند: «سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» و سراپا عادل و متقی هستند، بازهم از خطا و نسیان‌های خود نگرانند و دعا می‌کنند. «إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا»
۶- به تاریخ گذشتگان و حوادث تلخ آنان بنگریم تا درس عبرت گرفته و به خدا پناه ببریم. «کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا»
۷- آداب دعا آن است که ابتدا به ضعف خود اقرار کنیم؛ «لا طاقَةَ لَنا» سپس به عظمت خداوند گواهی دهیم؛ «أَنْتَ مَوْلانا» آنگاه خواست خود را مطرح کنیم. «وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا»
۸- پیروزی اسلام بر کفر، خواسته دائمی مؤمنان است. «فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ»
«والحمدللّه ربّ العالمین»
«1». حج، ۷۸.
«۲». بقره، ۱۸۵.
«۳». «بعثنی بالحنیفیة السهلة السمحة» بحار، ج ۲۲، ص ۲۶۳.

انتهای خبر/224224