به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، مراسم شست‌وشوی بهاره دام «میش‌شوری» با ریشه‌هایی عمیق در فرهنگ بومی و دامداری عشایر، هرسال در آغاز بهار و هم‌زمان با زایش گوسفندان برگزار می‌شود و به‌نوعی جشن تولد و نو شدن زندگی در دل طبیعت است.

هدف و اهمیت مراسم

این آیین سنتی که در میان عشایر با نام «شست‌وشوی بهاره دام» شناخته می‌شود، باهدف پاک‌سازی، بهداشت و آمادگی دام‌ها برای ورود به فصل گرما اجرا می‌شود.

عشایر بر این باورند که تمیزی و مراقبت از دام‌ها در این فصل، نقش مهمی در حفظ سلامتی گله‌ها، افزایش باروری و جلوگیری از بیماری‌های پوستی و انگلی ایفا می‌کند. اما این مراسم تنها به بهداشت دام محدود نمی‌شود، بلکه بازتابی از پیوند تاریخی، روحی و معیشتی انسان و طبیعت در زندگی عشایری است.

جزئیات اجرای آیین

از نخستین ساعات صبح، گروهی از مردان، زنان و کودکان عشایر به همراه گله‌های گوسفندان خود به سمت رودخانه‌های فصلی و چاه‌های آب طبیعی منطقه حرکت می‌کنند. در طول مسیر، صدای موسیقی محلی، نوای سازهای سنتی و آوازهای زنان که اشعار محلی درباره زایش، برکت و طبیعت می‌خوانند، فضا را آکنده از شور و زندگی می‌کند.

پس از رسیدن به آب، گله‌ها به نوبت وارد آب می‌شوند. عشایر با استفاده از سطل، پارچه‌های پشمی و حتی گیاهان دارویی محلی همچون «سَدر»، بدن دام‌ها را شست‌وشو می‌دهند. این ترکیبات علاوه بر خاصیت پاک‌کنندگی، خواص ضدعفونی‌کننده نیز دارند و از دیرباز توسط بزرگان ایل توصیه می‌شده‌اند.

در پایان مراسم، دام‌ها با شانه‌هایی چوبی یا فلزی شانه زده می‌شوند تا پشم‌های مرده جدا شود و بدن دام‌ها تنفس بهتری داشته باشد. پس از آن، خانواده‌ها با پخش نان محلی، شیر تازه، و غذاهای ساده اما خوش‌طعم، جشن کوچکی در دل طبیعت برپا می‌کنند.

پیوند ناگسستنی با فرهنگ بومی

یکی از بزرگان ایل خمسه در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: «ما فقط گوسفند را نمی‌شوییم، بلکه روحمان را هم تازه می‌کنیم. این رسم، میراث پدران ماست؛ نشان می‌دهد که چگونه باید با طبیعت مهربان باشیم و به زندگی وابسته به دام احترام بگذاریم. اگر دام نباشد، ما هم نیستیم.» 

وی تأکید کرد که این آیین، بخشی از هویت فرهنگی ایل است که باوجود تغییرات زمان، همچنان اصالت خود را حفظ کرده است.

ظرفیتی برای گردشگری فرهنگی

در سال‌های اخیر، این آیین سنتی توانسته توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کند. گردشگرانی که شیفته اصالت، سادگی و زیبایی زندگی عشایری هستند، در فصل بهار راهی دشت‌های سرسبز فارس می‌شوند تا از نزدیک شاهد این مراسم منحصربه‌فرد باشند و لحظاتی ناب را در قاب دوربین خود ثبت کنند.

مسئولان میراث‌فرهنگی استان نیز این آیین را فرصتی ارزشمند برای توسعه گردشگری فرهنگی و معرفی بیشتر ظرفیت‌های بومی منطقه می‌دانند. برنامه‌هایی برای برگزاری جشنواره‌های بهاره، نمایشگاه صنایع‌دستی، و تورهای بوم‌گردی در دستور کار قرار گرفته تا این سنت دیرینه به یکی از جاذبه‌های پایدار و ماندگار استان فارس تبدیل شود.

انتهای خبر/۲۲۴۲۲۴