به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، باتوجه‌به تقارن خجسته آغاز سال ۱۴۰۴ با نام مبارک حضرت علی علیه‌السلام، از این پس بامدادان را با انوار قدسی نهج‌البلاغه منور می‌سازیم.

 در حکمت ۹۰ نهج‌البلاغه آمده است:

«الْفَقِیهُ کُلُّ الْفَقِیهِ مَنْ لَمْ یُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ لَمْ یُؤْیِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ لَمْ یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللَّهِ»

«فقیه کامل کسی است که مردم را از آمرزش خدا مأیوس، و از مهربانی او نومید نکند، و از عذاب ناگهانی خدا ایمن نسازد».

امام «ع» فقیه را به معنای جامع و کامل دین می‌داند، نه صرفاً دانای احکام فرعی. فقیه واقعی کسی است که هدایتگر مردم باشد، آنان را به رحمت الهی امیدوار نگه دارد و از مکر و عذاب خدا آگاه سازد.

سه تعبیر امام «ع» در این حدیث، ریشه در قرآن دارد: مأیوس نکردن مردم از رحمت الهی، امید به رحمت در دنیا و هشدار نسبت به مجازات و مکر الهی. این بیان، ترکیب دقیق تعالیم خوف و رجا را نشان می‌دهد.

شارحان نهج‌البلاغه تفاوت دو جمله مربوط به امید به رحمت را چنین تبیین کرده‌اند: جمله اول ناظر به رحمت قیامت و آخرت است و جمله دوم بر رحمت و لطف الهی در دنیا تأکید دارد، همان‌گونه که در داستان یعقوب و یوسف آمده است.

این سخن امام «ع» نشان می‌دهد هدایت دینی تنها با تهدید و ترس ممکن نیست؛ بلکه امید به رحمت خدا و آگاهی از عواقب نیز ضروری است. تعادل میان خوف و رجا، پایه رفتار اخلاقی و دین‌مداری است.

بنابراین، فقیه کامل کسی است که مردم را همواره در مسیر امید به خدا و رعایت تقوا نگه دارد و از افراط در ترس یا خوش‌بینی صرف جلوگیری کند. این نگرش، الگوی جامع و متعادل هدایت دینی است.

انتهای خبر/