سیبویه؛
عالمی که کمتر معرفی شده است
سیبویه یکی از دانشمندان نامدار علم لغت و صرف و نحو است که جایگاه ویژه‌ای در ادبیات عرب دارد. وی از اهالی استان فارس است و آرامگاهش هم در شیراز قرار دارد؛ اما کمتر به معرفی این عالم بزرگ جهان اسلام پرداخته شده است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، ابوبشر عمروبن عثمان بن قنبر مشهور به «سیبویه» عالم معروف ایرانی در نحو زبان عربی و مؤلف کتاب مشهور «الکتاب» (نخستین و معتبرترین کتاب در نحو) متولد بیضا استان فارس بوده است.
درباره واژه سیبویه تعبیرات مختلفی شده است. گروهی بر این باورند که این کلمه مرکب از «سی» و «بوی» است که روی‌هم بر بوی سیب دلالت دارد و برخی نوشته‌اند که این ترکیب، معرف کسی است که زیاد خوشبو بوده و از وی بوش خوش به مشام می‌رسیده است. گروهی هم ظرافت و لطافتی که سیبویه داشته را دلیل لقب او می‌دانند.
تاریخ زندگی سیبویه به‌درستی مشخص نیست. در مورد تاریخ وفات وی اختلاف است و برخی سال فوت سیبویه را سال ۱۹۴ هجری قمری نقل کرده‌اند. آنچه که درباره این عالم بزرگ نقل شده است این است که وی در دوره نوجوانی از زادگاه خود یعنی بیضا به بصره هجرت می‌کند و در نزد اساتید بزرگی مشغول به تحصیل می‌شود.
آمده است که سیبویه از موالی بنی حارث بن کعب بود که به دانشمندی نامدار مبدل شد. این عالم در علم لغت و صرف و نحو یکی از نام‌آورترین دانشمندان جهان است و کتاب مشهورش یعنی «الکتاب» به‌عنوان یکی از مراجع اصلی علم صرف و نحو عربی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
ابتکارات سیبویه موجب شد تا صرف و نحو در زبان عربی به طور رسمی و جامع مورد نگارش قرار گیرد و انواع حرکتها از قبیل فتحه و کسره به همراه آواها در این زبان مورد به طور مشخص مورداستفاده قرار بگیرد به همین دلیل سیبویه به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین دانشمندان جهان در گسترش زبان عربی و تکمیل و تقویت آن شناخته می‌شود. سیبویه به دلیل این خدمت ارزشمندش با نام سیبویه نحوی نیز شناخته می‌شود.
این عالم بزرگ در سن چهل و چند سالگی هنگامی که قصد عزیمت به خراسان داشت در میان مسیر از دنیا رفت و در گورستان باهلیه شیراز به خاک سپرده شد و بر روی مزارش هم سنگ سیاهی قرار داده شد که امروز محله‌ای که آرامگاه این عالم بزرگ قرار دارد به دلیل رنگ سیاه مزارش، به نام محله سنگ سیاه شناخته می‌شود.
ساده‌ترین راه برای رفتن به آرامگاه سیبویه از طریق دروازه کازرون است. با گذشتن از مقابل امامزاده سید تاج‌الدین غریب (ع) و با پیمودن مسافتی حدود ۸۰۰ متر می‌توان به آرامگاه رسید. در داخل آرامگاه ساده سیبویه کاشی‌کاری‌های زیبایی از آثار هنرمندان کاشی‌کار خراسانی وجود دارد. بر روی سقف نیز طاق‌نماهایی تعبیه شده است که بر زیبایی هر چه بیشتر بنا افزده است.
محل قرارگرفتن آرامگاه از سطح ورودی فاصله داشته و با چند پله به حیاط متصل می‌شود.
سنگ مزار این عالم بزرگ در میانه تالاری قرار دارد که خود این سنگ دارای ابعاد ۱۹۰ در ۷۰ است و بلندی آن هم ۳۵ سانتی‌متر است. بر روی این سنگ که نوساز است و معلوم نیست بر روی سنگ کهن آن چه بوده است، چیزی نوشته نشده است؛ ولی در دیوار شمالی آرامگاه تابلویی به خط نستعلیق وجود دارد که زندگی سیبویه و اقدامات او در آن نوشته شده است.
دیواری که تابلو بر روی آن قرار دارد دارای کاشی‌کاری معرق زیباست. ضمن اینکه سقف آرامگاه هم دارای معرق‌کاری زیبایی است و تاق‌نماهای آرامگاه طراحی زیبایی دارند. پوشش درون آرامگاه، سنگ سیاه است و در گستره بیرونی آن از سنگ‌های تیشه‌ای بهره برده شده است.
این سنگ را با تیشه اصطکاک می‌دهند تا صاف بودن سطح آن را بگیرند. همین کار نیز در محوطه بیرونی آرامگاه انجام شده است. پیرامون سازه گل‌کاری و درخت‌کاری‌هایی دیده می‌شود. این گستره بیرونی، وسعت چندانی ندارد.
آرامگاه سیبویه در سال ۱۳۵۳ هجری شمسی توسط انجمن آثار ملی ساخته شده است. جایی که آرامگاه سیبویه در آن ساخته شده است، اکنون به نام «خانه فرهنگ سیبویه» شناخته می‌شود. این آرامگاه در ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ خورشیدی، با شمارهٔ ۳۰۶۷ در شمار آثار ملی ایران ثبت شده است.
انتهای خبر/
منبع: ایسنا
نظرات بینندگان
